Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam vừa ký Quyết định số 1649/QĐ-TTg ngày 29/12/2022 về việc xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt (đợt 13) đối với 05 di tích. Trong đó, tỉnh Gia Lai có di tích khảo cổ Rộc Tưng – Gò Đá (thị xã An Khê); Khu vực bảo vệ di tích được xác định theo Biên bản và Bản đồ các khu
vực bảo vệ di tích trong hồ sơ; Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp nơi có di tích được xếp hạng trong phạm vi nhiệm vụ và quyền hạn của mình thực hiện quản lý nhà nước đối với di tích theo quy định của pháp luật về di sản văn hoá.

Trước đó, di tích khảo cổ Rộc Tưng – Gò Đá đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng di tích quốc gia tại Quyết định số 3237/QĐ-BVHTTDL ngày 04/11/2020.

Giữa năm 2014, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam triển khai đề tài nghiên cứu hệ thống di tích khảo cổ thời đại Đá vùng thượng du sông Ba ở tỉnh Gia Lai đã phát hiện 5 di tích thời đại đá cũ ở thị xã An Khê.

Các phát hiện điển hình như di tích Gò Đá ở phường An Bình nằm ở bờ phải sông Ba. Trong các hố khai quật, các nhà khảo cổ đã tìm thấy rất nhiều hiện vật đá như công cụ mũi nhọn, mảnh nạo, hòn ghè... 

Cụm di tích Rộc Tưng được phát hiện ở xã Xuân An. Cụ thể, năm 2016, 2018 các nhà khoa học tiến hành khai quật 2 điểm nằm ở bờ trái sông Ba. Các di tích Rộc Tưng phân bố trên nhiều đồi gò lượn sóng, xung quanh là các bồn địa khe suối ven bờ sông Ba. Trong khu vực này đã phát hiện được 14 địa điểm có di tồn văn hoá của người nguyên thuỷ, được đặt tên theo trật tự phát hiện từ Rộc Tưng 1 đến Rộc Tưng 14. 

Di tích khảo cổ Rộc Tưng – Gò Đá được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt, điều đó càng thêm khẳng định vùng thượng lưu sông Ba, thị xã An Khê là địa bàn sinh sống của cộng đồng cư dân cổ cách đây khoảng 80 vạn năm. Đây tạm thời được xem như mốc mở đầu cổ nhất hiện biết về sự xuất hiện của con người và di tồn văn hoá của họ trên lãnh thổ Việt Nam.

Như vậy, đến thời điểm hiện tại, Gia Lai có tổng số 37 di tích được xếp hạng, trong đó: 01 quần thể di tích quốc gia đặc biệt Tây Sơn Thượng đạo gồm 09 di tích/cụm di tích, 01 di tích quốc gia đặc biệt – di tích khảo cổ Rộc Tưng – Gò Đá, 07 di tích quốc gia, 20 di tích cấp tỉnh. Riêng địa bàn thị xã An Khê có 12 di tích, gồm: 07 di tích quốc gia đặc biệt và 05 di tích cấp tỉnh.

                                                          Nguyễn Thị Hoa, Phòng Quản lý Văn hóa