CHỢ ĐÊM ẨM THỰC TRONG HOẠT ĐỘNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH

Phan Ngọc Diệp - QLDL

Hiện nay, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1129/QĐ-TTg ngày 27/7/2020 về Phê duyệt Đề án Phát triển kinh tế ban đêm ở Việt Nam, với quan điểm phát triển kinh tế ban đêm nhằm thúc đẩy tiêu dùng trong nước và phát triển du lịch, thông qua tập trung phát triển lĩnh vực dịch vụ văn hóa, vui chơi giải trí, dịch vụ ăn uống, dịch vụ mua sắm và du lịch diễn ra từ 18 giờ hôm trước đến 06 giờ sáng hôm sau. Như vậy, dịch vụ ăn uống về đêm là một trong những hoạt động chính của kinh tế đêm luôn gắn với hoạt động du lịch. Ở một số thành phố lớn đã hình thành nhiều tuyến phố ẩm thực hoạt động rất sôi động, đáp ứng nhu cầu của khách du lịch khi tham gia các hoạt động giải trí về đêm tại điểm đến.

Ở những quốc gia phát triển về du lịch như Pháp, Ý, hoạt động ẩm thực gần như đóng vai trò chính trong tổng thể các hoạt động văn hóa, giải trí về đêm. Cuộc sống về đêm tập trung ở những dịch vụ cao cấp như các quán bar, câu lạc bộ tổ chức những đêm nhạc, khiêu vũ, các sự kiện văn hóa … luôn đi kèm với tổ chức ẩm thực và thưởng thức rượu, hoặc những phố mua sắm và ẩm thực. Nhìn chung tất cả những hoạt động về đêm luôn có 2 hoạt động chính: hoạt động văn hóa và ẩm thực.

Ở Việt Nam có thể thấy 02 thành phố du lịch lớn nhất là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh đã hình thành các dịch vụ về đêm trong đó hoạt động ẩm thực được phát triển nổi bật. Không xa lạ gì khi nhắc đến Hà Nội với con phố Tạ Hiện chật kín người thưởng thức món ngon phố cổ, “Ngã tư Quốc tế” Tạ Hiện - Lương Ngọc Quyến với những cốc bia hơi mát lạnh, giá rẻ, hay khu vực Hồ Hoàn Kiếm với nhiều hoạt động hấp dẫn trong đó có ẩm thực... Thành phố Hồ Chí Minh đã phát triển các khu phố kinh doanh về đêm (ẩm thực, quán bar, quán cà phê...) như phố đi bộ Bùi Viện (quận 1); phố đi bộ Nguyễn Huệ; Chợ đêm Bến Thành với các dịch vụ như uống bia giá rẻ, tán gẫu và ăn các món ăn đường phố, trong đó nổi bật nhất là phố đi bộ Bùi Viện - con phố ăn nhậu nhộn nhịp nhất hiện nay của thành phố Hồ Chí Minh.

          Từ thực tế trên có thể thấy các hoạt động của kinh tế ban đêm chỉ thật sự phát triển tại những trung tâm của đô thị, nơi tập trung đông nhất của người dân sở tại cũng như khách du lịch, họ là nhân tố quyết định cho sự tồn tại của hoạt động giải trí về đêm. Tại hội thảo (tổ chức ngày 20 tháng 7 năm 2022) của đề tài khoa học cấp tỉnh “Tìm hiểu các giá trị văn hóa ẩm thực đặc trưng trong việc phát triển du lịch ở tỉnh Gia Lai » do Viện Nghiên cứu và phát triển ngành nghề nông thôn Việt Nam (VIRI) chủ trì, Chủ nhiệm đề tài: Tiến sĩ Nguyễn Bảo Thoa, Viện trưởng VIRI, đã đề xuất mô hình “Chợ đêm ẩm thực” cho thành phố Pleiku, (Gia Lai) mô hình này được đề xuất áp dụng tại “Chợ đêm Pleiku” của trung tâm thành phố Pleiku.

Vốn dĩ “Chợ đêm Pleiku” đã được hiện hữu tại trung tâm thành phố  ở khu vực đường Nguyễn Thiện Thuật, phường Diên Hồng, Pleiku, khoảng từ 17h, 18h các tiểu thương bày biện sạp hàng để bán, chợ hoạt động từ chiều tối và kéo dài cho tới sáng. Vì đây là chợ đầu mối nên ở đây bày bán đa dạng các mặt hàng, các quầy trái cây, hoa tươi, thực phẩm, rau củ quả tươi ngon được tiểu thương chở tới rồi phân phố sỉ lẻ khắp mọi nơi lân cận. Đặc biệt tại khu vực này tập trung khá phong phú các món ăn dân dã phục vụ khách địa phương và khách du lịch, từ các món ăn mặn đến giải khát với giá rẻ bình dân thu hút rất đông giới trẻ khi bắt đầu vào buổi tối. Tuy nhiên, khu vực bán hàng ăn uống này mang tính tự phát, các quầy hàng chen chúc nhau, dọc theo con đường Hoàng Văn Thụ, chiếm dụng vỉa hè và lòng đường nên buổi tối thường ách tắc giao thông đoạn đường này. Bên cạnh đó, vấn đề vệ sinh, thoát nước không được đảm bảo vì các quầy bán mang tính tạm bợ nên ảnh hưởng đến mỹ quan của thành phố.

Với diện tích không quá lớn khoảng 4.800 m², Chợ đêm Pleiku rất thích hợp để chuyển đổi thành mô hình “Chợ đêm ẩm thực” như theo đề xuất của Tiến sĩ Nguyễn Bảo Thoa, tại đây tập trung những quầy hàng ẩm thực như khu vực bán hàng ăn mặn, khu giải khát, khu bán trái cây, khu vực ăn tại chỗ và mang đi… “Chợ đêm ẩm thực” giải quyết được những vấn đề cần thiết hiện nay của thành phố Pleiku như: Góp phần hình thành dịch vụ ban đêm trong tiến trình thực hiện chủ trương của Chính phủ về thực hiện “Đề án Phát triển kinh tế ban đêm ở Việt Nam”, quan trọng nhất là góp phần đa dạng dịch vụ du lịch tại điểm đến, kéo dài thời gian lưu trú của khách du lịch. Về mặt xã hội, “Chợ đêm ẩm thực” tạo việc làm ổn định cho các tiểu thương, hộ gia đình hiện đang buôn bán tại xung quanh khu vực Chợ đêm Pleiku, đồng thời giải quyết được vấn đề vệ sinh môi trường của khu vực này, góp phần tạo mỹ quan của thành phố Pleiku.

          Ẩm thực luôn là yếu tố được đề cập trong các hoạt động của kinh tế đêm, đề xuất trên cho mô hình “Chợ đêm ẩm thực” thiết nghĩ là một trong những giải pháp hỗ trợ cho hoạt động du lịch của Pleiku phát triển./.